NGO និងសហជីព រិះគន់ការដំឡើងឋានៈលោក ឈូក បណ្ឌិត ហើយស្នើរដ្ឋាភិបាលបកស្រាយ

ភ្នំពេញ៖ សង្គមស៊ីវិល និងសហជីព យល់ថា ការដំឡើងឋានរន្តសក្តិដល់លោក ឈូក បណ្ឌិត អតីតអភិបាលក្រុងស្វាយរៀង ឲ្យឡើងតំណែង គឺជាការជំរុញឲ្យមន្ត្រីផ្សេងៗមិនខ្លាចញញើតនឹងប្រព្រឹត្តបទល្មើ់ស។

តាមការស្នើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាល ប្រមុខរដ្ឋស្ដីទី សម្ដេច សាយ ឈុំ សម្រេចចេញព្រះរាជក្រឹត្យ ដំឡើងឋានរន្តសក្តិ លោក ឈូក បណ្ឌិត ពីវរមន្រី្តថ្នាក់លេខ៣ ទៅឧត្តមមន្រី្តថ្នាក់លេខ៤ នៃក្របខ័ណ្ឌមន្ត្រីរដ្ឋបាលជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។ នេះបើយោងតាមព្រះរាជក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី១៨ មីនា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងកម្រងឯកសាររាជកិច្ច ចេញថ្ងៃទី៣១សីហា។

ជុំវិញការតែងតាំងខាងលើ មានមតិរិះគន់ច្រើន ដោយភ្ជាប់នឹងរឿងរ៉ាវនៃបទល្មើសរបស់លោក ឈូក បណ្ឌិត ដែលបានបាញ់កម្មកររោងចក្រកៅវ៉េ(Kaoway) បណ្ដាលឲ្យរងរបួស៣នាក់នាអំឡុងឆ្នាំ២០១២។

ទាក់ទិនរឿងនេះ មេសហជីព លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា យល់ថា ជារឿងអាក្រក់បំផុតដែលដំឡើងតំណែងដល់ ខណៈមន្រី្តរូបនេះ ប្រព្រឹត្តបទល្មើសបាញ់ប្រហារលើកម្មករ។ ធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ ទៅទៀត ក្នុងសង្គមកម្ពុជា តែអនុញ្ញាតឲ្យជនដៃមានអំណាចកាន់តែធំឡើងៗ។ ជាក់ស្ដែង លោកលើកពីករណីអង្គរក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្រី្ត វាយតំណាងរាស្រ្តនាពេលកន្លងមក បន្ទាប់ពីអនុវត្តទោសចប់ គឺត្រូវបានដំឡើងតំណែង។

រដ្ឋាភិបាល គួរវាយតម្លៃឲ្យច្បាស់លាស់ លើបុគ្គលដែលត្រូវដំឡើងឋានរន្តសក្តិ ដោយពិនិត្យមើលឥរិយាបទសមរម្យ។ នេះជាការស្នើសុំរបស់លោក ហេង គីមហុង ដោយអះអាងថា ការរិះគន់របស់មហាជន ក៏ដូចជាសង្គមស៊ីវិល មេសហជីព ជុំវិញការដំឡើងតំណែងដល់មន្ត្រីដែលធ្លាប់ប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ ពិសេសប្រើតួនាទីបម្រើរាស្រ្ត ទៅធ្វើបាបរាស្រ្តដែលជាទង្វើដ៏អាក្រក់បែបនេះ ពុំមានជាការរើសអើងឡើយ។

លោក ហេង គីមហុង ពន្យល់បន្តថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានតម្លាភាពចំពោះពលរដ្ឋ ដោយចេញមុខបកស្រាយជាចំហរ ទៅកាន់មហាជនពីការសម្រេចរបស់ខ្លួន ខណៈដំឡើងឋានរន្តសក្តិដល់ជនដែលគ្មានវិជ្ជាជីវៈក្នុងការបំពេញការងារ។ «វិធានការរដ្ឋាភិបាលគួរមានការផ្សព្វផ្សាយជាចំហរ ពីមូលហេតុជាក់លាក់ថា ហេតុអ្វីឈ្មោះ ឈូក បណ្ឌិតនេះ ត្រូវដំឡើងតួនាទី ដែលធ្លាប់ប្រើប្រាស់ហិង្សា អាវុធ លើពលរដ្ឋ ទើបមហាជនបាត់ចម្ងល់»។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក គីមហុង ដែលតាមដានព្រឹត្តិការណ៍សង្គម ពុំដែលឃើញមានសកម្មភាពលេចធ្លោណាមួយ ក្នុងការបំពេញឡើយ ជុំវិញកិច្ចការងាររបស់លោក ឈូក បណ្ឌិត នាពេលកន្លងមក។

ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ក៏ចូលរួមបកស្រាយដែរ ថាការរិះគន់ លើការដំឡើងតួនាទីនេះ ពុំមែនជាការប្រកាន់អតីតកាល ឬរើសអើងឡើយ។ ការរិះគន់នេះ មានហេតុផលសំខាន់ជាច្រើន ដូចលោក និងសង្គមស៊ីវិលដែលបានលើកឡើងខាងលើ ហើយហេតុផលចម្បងនោះ គឺបទល្មើសដែលលោក ឈូក បណ្ឌិត ប្រើអាវុធបាញ់លើកម្មករ ត្រូវបានតុលាការសម្រេចសម្រាលទោសឲ្យទាបបំផុត។ ករណីនេះ ប្រព្រឹត្តបទល្មើស និងការដាក់ទោស បើប្រៀបធៀបគ្នាទៅពុំសមឡើយ។

លោក រ៉ុង ឈុន ក៏ប្រៀបធៀបករណីខ្លួនឯងដែរ ខណៈមន្ត្រីប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅតែអាចដំឡើងតួនាទី។ ប៉ុន្តែ លោក និងសមាជិក នៃសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យខ្លះ ត្រូវឈប់ចេញពីមន្រី្តក្របខណ្ឌទៅវិញ។ លោកចាត់ទុកជារឿងអយុត្តិធម៌បំផុត។

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ សារព័ត៌មានថ្មីៗពុំអាចទាក់ទងខាងក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ដែលជាអ្នកនាំពាក្យ ឲ្យពន្យល់បកស្រាយបានឡើយ។

លក្ខណៈសម្បត្តិមូលដ្ឋាន ក្នុងការដំឡើងឋានរន្តសក្តិ គឺត្រូវគោរពវិន័យការងារបានត្រឹមត្រូវ មានស្មារតីទទួលខុសត្រូវ សម្រេចភារកិច្ចដែលប្រគល់ឲ្យ និងមានសីលធម៌ល្អ។ នេះបើយោងតាម មាត្រា១១ ក្នុងជំពូកទី៦ ស្ដីពីការដំឡើងថ្នាក់ និងការដំឡើងឋានន្តរស័ក្តិ នៃព្រះរាជក្រឹត្យស្ដីពី «លក្ខន្តិកៈដោយឡែក នៃក្របខ័ណ្ឌមន្ត្រីក្រុមការក្រសួងមហាផ្ទៃ» ដែលប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់នៅអំឡុងដើមឆ្នាំ២០០០។

ជាធម្មតារយៈពេលអប្បបរមានៃការឡើងថ្នាក់មន្ត្រីរាជការនេះ គឺត្រូវកម្រិត២ឆ្នាំម្ដង។ ដូច្នេះ ដើម្បីបានឡើងថ្នាក់នេះ គឺត្រូវចុះឈ្មោះក្នុងតារាងឡើងថ្នាក់។ ប៉ុន្តែ ករណី មន្រី្តរាជការណា បំពេញការងារមានស្នាដៃល្អពិសេស ត្រូវដំឡើងថ្នាក់ជាស្វ័យប្រវត្ដិ ដោយពុំគិតពីលក្ខខ័ណ្ឌអតីតភាពឡើយ។ នេះបើតាមជំពូកទី៤ ស្ដីពីការដំឡើងឋានន្តរស័ក្តិ  ឬឡើងថ្នាក់ មាត្រា២០ នៃច្បាប់ស្ដីពី សហលក្ខន្តិកៈមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

មាត្រា៣៨ ក្នុងច្បាប់ដដែលនេះចែងថា អ្នករាជការទាំងអស់ ត្រូវបង្ហាញថាខ្លួនមានសមត្ថភាពក្នុងវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងមុខងារ ហើយត្រូវទទួលខុសត្រូវពីកំហុស និងការឆ្គាំឆ្គងវិជ្ជាជីវៈព្រមទាំងបទល្មើសដែលខ្លួនបានធ្វើ។